บทที่ 4 ภัยคุกคามช่องโหว่และการโจมตี

“ภัยคุกคาม” (Threat)

       ภัยคุกคาม คือ วัตถุ สิ่งของ ตัวบุคคล หรือสิ่งอื่นใดที่ เป็นตัวแทนของการทําอันตรายต่อทรัพย์สิน ภัยคุกคามมีหลายกลุ่ม เช่น

• ภัยคุกคามที่เกิดขึ้นโดยเจตนา

• ภัยคุกคามที่เกิดขึ้นโดยไม่ได้เจตนา เช่น ภัย คุกคามจากธรรมชาติ หรือจากผู้ใช้ในองค์กรเอง

• ภัยคุกคามที่สามารถทําลายช่องโหว่ สร้าง ความเสียหายแก่ระบบได้

1. ความผิดพลาดที่เกิดจากบุคคล

 • ป้องกันภัยคุกคามโดยการให้ความรู้ด้านความมั่นคงปลอดภัยของ สารสนเทศ การฝึกอบรมอย่างสม่ำเสมอ

• มีมาตรการควบคุม

2. ภัยร้ายต่อทรัพย์สินทางปัญญา

 • ทรัพย์สินทางปัญญา (Intellectual Property) คือ ทรัพย์สินที่จับต้องไม่ได้ ที่ถูกสร้างขึ้นมาโดยบุคคลหรือองค์กรใดๆ หากต้องการนํา ทรัพย์สินทางปัญญาของผู้อื่นไปใช้ อาจต้องเสียค่าใช้จ่าย และจะต้องระบุ แหล่งที่มาของทรัพย์สินดังกล่าวไว้อย่างชัดเจน

• ในทางกฎหมาย การให้สิทธิในความเป็นเจ้าของทรัพย์สินทางปัญญา มี 4 ประเภท คือ

     – ลิขสิทธิ์ (copyrights)

     – ความลับทางการค่า (Trade Secrets)

     – เครื่องหมายการค่า (Trade Marks)

     – สิทธิบัตร (Patents)

3. การจรกรรมหรือการรุกล้ำ

• การจารกรรม (Espionage) เป็นการที่กระทําซึ่งใช้อุปกรณ์อิเลคทรอนิกส์  หรือตัวบุคคลในการจารกรรมสารสนเทศที่เป็นความลับ

• ผู้จารกรรมจะใช้วิธีการต่างๆ เพื่อให้ถึงซึ่งสารสนเทศที่จัดเก็บไว้และรวม รวมสารสนเทศนั้นโดยไม่ได้รับอนุญาติ

• การรุกล้ำ(Trespass) คือ การกระทําที่ทําให้ผู้อื่นสามารถเข้าสู้ระบบ เพื่อรวมรวมสารสนเทศที่ต้องการโดยไม่ได้รับอนุญาต

• การควบคุม สามารถทําได้โดย การจํากัดสิทธ์และพิสูจน์ตัวตนของผู้เข้าสู้ ระบบทุกครั้งว่าเป็นบุคคลที่ได้รับอนุญาติจริง

4. การกรรโชกสารสนเทศ

 • การที่มีผู้ขโมยข้อมูลหรือสารสนเทศที่เป็นความลับจากคอมพิวเตอร์แล้ว ต้องการเงินเป็นค่าตอบแทน เพื่อแลกกับการคืนสารสนเทศนั้น หรือแลกกับ การไม่เปิดเผยสารสนเทศดังกล่าว เรียกว่า Blackmail

 5. การทําลายหรือทําให้เสียหาย

• เป็นการทําลายหรือก่อให้เกิดความเสียหายต่อระบบคอมพิวเตอร์เว็บไซต์ ภาพลักษณ์ ธุรกิจ และทรัพย์ สินขององค์กร ซึ่งอาจเกิดจากผู้อื่นที่ไม่หวังดี หรือแม้กระทั่งจากพนักงานขององค์กรเอง

• การทําลาย เช่น การขีดเขียนทําลายหน้าเว็บไซต์

6. การลักขโมย

• การถือเอาของผู้อื่นโดยผิดกฎหมาย

• เช่น อุปกรณ์ ต่างๆ ทั้งแบบธรรมดาและแบบอิเล็คทรอนิค แล้วยังรวมถึง สารสนเทศขององค์กร และทรัพย์สินทางปัญญาอื่นๆ

7. ซอฟต์แวร์ โจมตี

• เรียกว่า การโจมตีโดยซอฟต์แวร์  เกิดจากบุคคลหรือกลุ่มบุคคลออกแบบ ซอฟต์แวร์ ให้ทําหน้าที่โจมตีระบบ เรียกว่า Malicious Code หรือ Malicious Software หรือ Malware

• มัลแวร์ (Malware) ถูกออกแบบเพื่อสร้างความเสียหาย ทําลาย หรือ ระงับการให้บริการของระบบเป้าหมาย มีหลายชนิด เช่น virus worm, Zombie, Trojan Horse, Logic Bomb, Back door เป็นต้น

8. ภัยธรรมชาติ

• ภัยธรรมชาติต่างๆ สามารถสร้างความเสียหายให้กับสารสนเทศขององค์กร ได้ หากไม่มีการป้องกันหรือวางแผนรับมือกับภัยธรรมชาติ อาจก่อให้เกิด ความเสียหายแก้องค์กรได้อย่างมหาศาล

• สามารถป้องกันหรือจํากัดความเสียหาย โดยการวางแผนรับสถานการณ ฉุกเฉินและภัยพิบัติ

• Contingency Plan ประกอบด้วย

 1. ข้อปฏิบัติในการฟื้นฟูจากภัยพิบัติ

 2. การดําเนินงานอย่างต่อเนื่องในสถานการณ์คับขัน

 3. การรับมือกับเหตุการณ์ไม่คาดคิด

“ช่องโหว่” (Vulnerabilities)

         ความอ่อนแอของระบบคอมพิวเตอร์หรือระบบ เครือข่ายที่เปิดโอกาสให้สิ่งที่เป็นภัยคุกคามสามารถ เข้าถึงสารสนเทศในระบบได้ซึ่งจะนําไปสู้ความ เสียหายแก่สารสนเทศ หรือแม้แต่การทํางานของระบบ

ตัวอย่างช่องโหว่ที่เกิดขึ้นในระบบ

1. การจัดการบัญชีรายชื่อผู้ใช้ไม่มีประสิทธิภาพ (User Account Management Process)

• ทุกองค์กรจําเป็นต้องมี การจัดทําบัญชีรายชื่อผู้ใช้ User Accountเพื่อทํา การล็อกอินเข้าสู้ระบบ ซึ่งต้องมี User Name , Passwordรวมถึงการ ควบคุมการเข้าถึง (Access Control ) และการให้สิทธิ์(Authorization) เป็นต้น

2. ระบบปฏิบัติการไม่ได้รับการซ่อมเสริมอย่างสม่ำเสมอ

• หากองค์กรละเลยติดตามข่าวสารจากบริษัทผู้พัฒนาระบบปฏิบัติการ หรือ แอลพลิเคชั่น และไม่ทําการDownload Patch มาซ่อมแซมระบบอย่าง เป็นระยะ อาจทําให้ระบบปฏิบัติการมีช่องโหว่และข้อผิดพลาดสะสม เรื่อยไป จนกลายเป็นจุดอ่อนที่เสี่ยงต่อการบุกรุก โจมตีได้มากที่สุด โดยเฉพาะระบบปฏิบัติการแบบเครือข่าย

3. ไม่มีการอัพเดทไวรัสอย่างสม่ำเสมอ

• การอัพเดทไวรัสเป็นการเพิ่มข้อมูลรายละเอียดคุณลักษณะของไวรัสชนิด ใหม่ๆ ในฐานข้อมูลของโปรแกรม ซึ่งจะช่วยให้โปรแกรมสามารถตรวจจับ ไวรัสชนิดใหม่ได้ แต่หากไม่การอัพเดทจะส่งผลให้โปรแกรมไม่รู้จักไวรัส ชนิดใหม่ ระบบจะเสี่ยงต่อการติดไวรัสมากขึ้น

4. การปรับแต่งค่าคุณสมบัติ ระบบผิดพลาด

• การที่ผู้ดูแลระบบต้องปรับแต่งคุณสมบัติต่างๆ ของระบบด้วยตนเอง Manually จะเสี่ยงต่อการกําหนดค่าผิดพลาดได้สูงกว่าระบบทําการกําหนดให้เองอัตโนมัติ

“การโจมตี” (Attack)

      การกระทําบางอย่างที่อาศัยความได้เปรียบจากช่อง โหว่ของระบบ เพื่อเข้าควบคุมการทํางานของระบบ เพื่อให้ระบบเกิดความเสียหาย หรือเพื่อโจรกรรม สารสนเทศ

รูปแบบของการโจมตี

 1. Malicious Code หรือ Malware

      – โค้ดมุ่งร้ายหรือเป็นอันตราย อันได้แก่ Virus, Worm, Trojan Horse ยังรวมถึง Web scripts

 2. Hoaxes

      – การปล่อยข่าวหลอกลวง เช่น ปล่อยข่าวการแพร่ระบาดของไวรัส คอมพิวเตอร์ ทางเมล์  ยังได้แนบโปรแกรมไวรัสไปด้วย เป็นต้น

 3. Back door หรือ Trap Door

      – เส้นทางลับที่จะช่วยผู้โจมตีหรือผู้บุกรุกเข้าสู้ระบบได้โดยไม่ผ่านกระบวนการตรวจสอบ

 4. Password Cracking